Maddeler Öteleme Hareketi Yapar Mı?
Bir yandan arkadaş grubunda şakalar yapıp herkesin yüzünü güldürürken, diğer yandan her şeyin derinine inmeye çalışan, her olayı karmaşıklaştıran biri olarak karşınızdayım. İzmir’de yaşayan, hayatı hafif ve eğlenceli görebilen ama bir o kadar da her küçük şeyi düşünmeden duramayan 25 yaşındaki ben, bir gün şu soruyu sordum: Maddeler öteleme hareketi yapar mı? Cevap verecek kadar bilgim yoktu ama yine de kafamda dönüp duran bu soruyu şakalarla, mizahi bir şekilde kafa karıştırarak yazıya dökmek istedim.
Bir Fizik Sorusu, Bir Hayat Sorusu
Bir sabah kahvemi içiyorum, dışarıda yağmur var, hafif bir İzmir rüzgarı var. Ama o sırada başka bir şey var kafamda: Maddeler öteleme hareketi yapar mı? Çıkardığım sonuç şöyleydi: “Ya yapar ya da yapmaz, ne fark eder ki?” Ama tabii ki de bu soruyu ciddiye alıp araştırmaya başlamak, bir insan olarak benim sorumluluğumdu. Sonuçta bir fizik öğrencisi değilim, ama bir insan olarak fiziksel evrenin anlamını çözmek, en azından daha derin düşünmek gerekiyordu.
İlk başta “maddeler öteleme hareketi yapar mı?” diye düşündüğümde aklıma ilk gelen şey şuydu: “Hadi ya, bu kadar küçük bir şeyi kafama takmam gerekiyor mu?” Ama sonra düşündüm ki, belki de evrendeki her şeyin hareket etme şekli, benim her gün yaşadığım sıradan olaylardan bile farklıdır. O yüzden bir bakalım dedim, ne oluyor bu öteleme hareketi ile.
Her Şeyin Bir Hızı Vardır
Hadi biraz işin fiziğine girelim. Fakat rahat olun, fazla derine inmeden. Maddelerin öteleme hareketi yapması aslında oldukça normal bir şey. Yani, bir cismi hareket ettiriyorsanız, o cisim yer değiştiriyor, yani öteleme hareketi yapıyor. Bunu çok basitçe “koşarken bile hareket ediyorsunuz” şeklinde düşünebilirsiniz. Ama tabii ki de evren bu kadar basit değil. Yani mesela birini ittirirken onu sadece öteleme hareketine zorlar mısınız? Cevap: Evet, ama aslında ona bir sürü başka şey de yapıyorsunuz. Hem fiziksel olarak itiyorsunuz, hem de o kişi bir “hareket” yapmaya başlıyor, çünkü ona bir kuvvet uyguladınız. Bunu herkesin bildiği, gündelik hayatta yaşadığı bir şey olarak kabul edelim.
“Yahu, Bu Öteleme Hareketi İşte, Soru Bu Kadar Basit!”
Kafamda büyüttüm ama şimdi soruyu öyle bir sarmaya başladım ki, adeta hayatımı sorgulayan bir insan gibi hissetmeye başladım. Bu öteleme hareketi, bana gerçekten bir anlam ifade ediyor mu? Ya da “hareket etmek” dediğimiz şey aslında sadece basit bir fiziksel şey mi?
Bir gün arkadaşım Barış’la karşılaştık, Barış’a dedim ki: “Barış, maddeler öteleme hareketi yapar mı?” O da bana bakarak “Hadi be abi, başka işin yok mu?” dedi. Bu da yetmedi, Barış hemen soruyu farklı bir açıdan ele aldı: “Peki ya biz, insan olarak öteleme hareketi yapıyor muyuz? Her gün aynı yolda yürürken, aslında zamanla yer değiştiriyor muyuz?” Yani, demek ki herkes bu basit soruyu bir şekilde kişiselleştiriyor. Öyle ya, bazen “basit” gibi görünen sorular, derinlere inebiliyor.
İç Sesle Konuşmalar: “Neyi Yaptım Ben?”
Evde otururken, kafamda başka bir ses: “Maddeler öteleme hareketi yapar mı, yoksa biz mi öteleme yapıyoruz?” Hemen fark ediyorum, iç sesimle konuşurken bir noktada karışıklık yaşıyorum. Ama neyse ki fizik sorusu, karışık iç sesimin yanına gidip “hadi seninle baş edeyim” diyor ve beni rahatlatıyor.
Fakat bir an için düşündüm: Herkes bir şekilde öteleme hareketi yapıyor, ama belki de bunu hissetmiyoruz. Bunu bir süredir düşündükçe, bu kadar basit bir sorunun aslında kişisel bir yolculuğa dönüştüğünü fark ettim. Maddeler öteleme hareketi yapar mı? Bu soru bana, evrendeki basit ama derin sorularla yüzleşmeyi, tüm karmaşayı anlamaya çalışmayı öğretiyor.
Sonuç: Biz Hep Öteleme Yapıyoruz, Kafamızda
Sonuç olarak diyebilirim ki, maddeler öteleme hareketi yapar, ama en önemlisi biz, her gün, kendi kafamızda bu öteleme hareketlerini yapıyoruz. “Yavaş git, koşturma, dur, gitme, düşün, ama git!” diyen bir iç sesle, evrende hep yer değiştiriyoruz. Düşüncelerimiz, hareketlerimiz, seçimlerimiz her an bir öteleme. Yani, hayat da bir çeşit hareket. Maddeler öteleme hareketi yapar mı? Belki, belki de her şey bir hareket; tek sorun, o hareketin bize ne kadar anlam kattığı.
Özetle, bir sorudan çok, bir düşünme alışkanlığının başlangıcı. Maddeler öteleme hareketi yapar mı? Belki evet, belki hayır, ama biz her durumda bir yerden başka bir yere gidiyoruz.